Veel organisaties maken (te) snel de stap naar technologie
Werken vanuit Vrijheid en Veiligheid is een mooi proces. Medewerkers worden zich bewust van de rechtspositie van de cliënt en worden bewust van (onnodige) maatregelen die ze toepassen. Een volgende stap is om vanuit gesloten locaties te komen tot locaties die in staat zijn om geslotenheid op maat te realiseren. Als ondersteuner op het thema vrijheid, veiligheid en de Wzd heb ik veel contact met organisaties die worstelen met dit proces. Veelal wordt direct de stap gemaakt naar sensoren, leefcirkels en GPS systemen en wordt er gewacht met het creëren van geslotenheid op maat totdat de technologie operationeel is. De stap naar het inzetten van technologie wordt vaak gemaakt vanuit de focus op veiligheid. Maar die inzet van technologie is niet altijd noodzakelijk en zorgt dus voor onnodige vertraging.

Er zijn meer mogelijkheden om Vrijheid en Veiligheid te realiseren
Er zijn genoeg andere invullingen waarmee organisaties de bewoners een gevoel van vrijheid kunnen geven. Omdat Vrijheid en Veiligheid vaak aan zorg wordt gekoppeld, worden andere belangrijke stakeholders soms over het hoofd gezien. Medewerkers van activiteitenbegeleiding, welzijn, sfeermakers, serviceteams, huisvaders en huismoeders, facilitaire medewerkers, verwanten en vrijwilligers hebben een grote rol in het creëren van veilige vrijheid. Zij zijn in staat om met hun creativiteit een locatie meer dementievriendelijk te maken. Zij kunnen zingeving creëren op de dag, in de avond en in het weekend. Zij zijn in staat om op en om een locatie prikkelrijke en prikkelarme hoeken te creëren, zithoeken te creëren en looproutes binnen en buiten te maken. Technici zijn in staat om het licht anders in te stellen, trappenhuizen minder uitnodigend te maken en liften aantrekkelijker te maken.

Samen kleine stappen zetten naar meer vrijheid voor de cliënt
Door deze groep als eerste aan de slag te laten gaan met het creëren van een dementievriendelijke locatie is er niet direct een vorm van technologie nodig. Cliënten van gesloten afdelingen en de betrokken zorgmedewerkers kunnen wennen aan de dementievriendelijke locatie door het openzetten van een afdeling. Door middel van observatie kan vervolgens ontdekt worden welke opschaling van veiligheid er alsnog nodig is. Wanneer een deur van afdeling open wordt gezet, terwijl de ruimte aan de andere zijde van deur voorafgaand niet dementievriendelijk is gemaakt, zal de angst om de deur open te zetten aanwezig blijven. Inzet van leefcirkels gaat die begrijpelijke angst niet altijd wegnemen. Wanneer een bewoner zich vermaakt in een dementievriendelijke locatie, kan dit de drang om weg te lopen verminderen en zelfs wegnemen.

Een alternatief stappenplan
Kortom, wanneer er gewerkt wordt aan het creëren van geslotenheid op maat denk dan eens aan de volgende stappen:

1. Maak zorgmedewerkers bewust van vrijheid en veiligheid.
2. Laat niet-zorgmedewerkers een dementievriendelijke locatie creëren (een leuk en niet al te duur proces).
3. Laat bewoners en medewerkers van PG afdelingen ervaring opdoen met de dementievriendelijke locatie door afdelingsdeuren open te zetten.
4. Betrek verwanten en vrijwilligers en deel kennis met hen.
5. Observeer en stuur bij waar nodig.
6. Schakel waar nodig op met technologie.

Geniet van het organiseren van veiligheid op maat, het is mooi proces waar ook niet-zorg medewerkers enthousiast van worden.